«Лагічна, калі на перамовах будуць казаць пра Беларусь»
- 17.02.2025, 19:29
Наша краіна – ключавы пункт.
Еўрапейскія лідары збяруцца ў Парыжы на экстранны саміт што да вайны ва Украіне. Напярэдадні з'явіліся паведамленні, што будзе абмяркоўвацца план аўтаматычнага давання Кіеву сяброўства ў NATO, калі Расея парушыць умовы спынення агню.
Ці падыходзіць Украіне такі варыянт? Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з доктарам палітычных навук, прафесарам КНУ імя Тараса Шаўчэнкі Пятром Алешчуком.
- Ведаеце, для мяне гэта ўсё выглядае нейкім трызненнем. З адной простай прычыны: ніякай працэдуры аўтаматычнага сяброўства кожнай краіны ў НАТА – няма. Працэдура ўступлення краіны ў НАТА даволі дакладна вызначаная. Спачатку краіну запрашаюць у Альянс, яна запрашэнне прымае, а потым парламенты ратыфікуюць адпаведныя дакументы і краіна становіцца чальцом NATO.
Адпаведную дамову павінны ратыфікаваць парламенты ўсіх краін, уключна з Вугоршчынай, Славаччынай, Турцыяй, ЗША і іншымі.
Як можна забяспечыць аўтаматычнае ўступленне - я не ведаю. Папярэдне ўсе парламенты павінны прагаласаваць, але запісаць там умову, што дамова набывае моц толькі ў выніку нападу на Украіну? А што тады ўважаць за напад? Ракетны абстрэл? Або абстрэл на лініі фронту?
Мне здаецца, што яны такім чынам спрабуюць укідваць як мага больш разнастайных тэм для таго, каб зменшыць напружанне.
Ведаеце, я ж такіх планаў бачыў вялізную колькасць. Мы з вамі, здаецца, нават некаторыя абмяркоўвалі. Напрыклад, план частковага ўступлення Украіны ў NATO. Гэта значыць, уступаюць тэрыторыі на гэты момант не акупаваныя, а астатнія выносяцца за дужкі. Я тады ўжо казаў, што гэты план нерэалістычны. Цяпер пра яго ўжо забыліся.
Цяпер вось гэтая ідэя, якую апублікавалі амерыканскія сенатары. Але, зноў жа, мы не ведаем, як да гэтага плана ставіцца адміністрацыя Дональда Трампа. Хутчэй за ўсё, негатыўна.
Трамп агулам негатыўна настроены наконт уступлення Украіны ў NATO, і ён пра гэта казаў. Думаю, логіка будзе такая: яны зараз збяруцца, пагавораць, але гэта не будзе мець выніку. Бо ніякіх такіх прылад проста не існуе. Гэта проста юрыдычная фікцыя.
- Зяленскі нечакана вярнуў у парадак дня Беларусь. Чаму прэзідэнт Украіны ўздымае гэтую тэму?
- Прычыны могуць быць розныя. Зяленскі казаў аб перамяшчэнні расейскіх войск у Беларусь. Відавочна, што пагроза застаецца. Акрамя таго, Беларусь - відавочны плацдарм, які РФ разглядае як магчымасць для нападу, напрыклад, еўрапейскіх краін, і гэта ўжо было раней.
Напрыклад, атака пры дапамозе нелегальных мігрантаў ажыццяўлялася менавіта з боку Беларусі. Падазраю, што калі ў Пуціна сапраўды ёсць планы праверыць NATO на вашывасць, то ён, хутчэй за ўсё, будзе ажыццяўляць гэта не са сваёй тэрыторыі, а прыкрыецца Беларуссю як проксі, з яе тэрыторыі атакуе нейкую краіну ЕЗ і NATO.
Агулам застаецца такая двухсэнсоўная сітуацыя з паводзінамі Лукашэнкі ў гэтай вайне. З аднаго боку, ніхто не зацікаўлены ў тым, каб вайна распаўсюджвалася на Беларусь, але Пуцін працягвае ціск на Лукашэнку з тым, каб ён больш актыўна ўключаўся ў вайну. Фактар Беларусі захоўваецца.
- Ці можа Беларусь стаць прадметам перамоў? Напрыклад, ці можа разглядацца варыянт дэмілітарызацыі Беларусі?
- Варыянты могуць быць розныя. Калі асвятляць перамовы з сілавых пазіцый, то, канешне, гэта лагічна. Але пытанне ў фармаце гэтай мілітарызацыі.
Пуцін, напрыклад, можа сказаць, маўляў, я таксама магу пайсці на саступкі і не размяшаць у Беларусі «Арэшнік». Гэта могуць быць і маніпулятыўныя саступкі.